Liman Hamamı ve Verulanus Spor Alanı 24 Temmuz 2024, 14:27
Arkadiane Caddesi'nin kuzeyinde konumlanmış büyük bir hamam-gymnasium
kompleksidir. Batı-doğu ekseninde planlanmış olup, üç bölümden oluşur: hamam,
gymnasium ve spor alanı. Yapının inşasına Domitianus döneminde başlanmış ve
M.S. 4. yüzyılda tamamlanmıştır. Komplekse Arkadiane Caddesi'nden üç girişli bir
kapı ile girilmektedir. Girişin tam karşısında güney tarafta heykellerle süslü bir
exedra bulunmaktadır.
Hamam bölümü, girişin önünde 45 metre büyüklüğünde bir giriş salonu ile başlar;
salonun üç tarafı mozaikli bir peristille çevrilidir. Kuzeydeki iki burmalı sütun
arasındaki merdiven bir hale açılmaktadır. Burada, "Atrium termarum
Constantianarum" yazılı bir kitabe bulunmaktadır. Aynı alanda, bir çeşmenin
üzerinde boğa başları ve girlandlar görülmektedir. Kapı tarafındaki atrium, üç nefli
bir görünüme sahiptir ve dış duvarları tuğladan yapılmış sütunlarla desteklenmiştir.
Nişler arasında kemerler bulunmaktadır; atrium, arkeolojik bulgulara göre bir satış
yeri olarak da kullanılmıştır. Atrium, kuzeyde yer alan hamam bölümüne giriş sağlar.
Hamam bölümü, simetrik olarak düzenlenmiş olup, Apodyterium, frigidarium,
notada, tepidarium, caldarium gibi klasik bölümleri içermektedir. Hamamın taban
ve duvarlarındaki ısıtma sistemleri (Hypocaust) dikkat çekicidir. Ayrıca, top oyunları,
boks, jimnastik, masaj, cilt bakımı ve kozmetik odaları gibi ek hizmetler
sunulmaktadır.
Gymnasium bölümü, antik çağda muhtemelen "İmparatorluk Gymnasiumu" olarak
bilinirdi. 90 metre uzunluğundaki bu bölümün kuzey ve güney tarafında yer alan iki
oda, gençlerin kültürel ve ruhsal gelişimi için kullanılan ders mekanlarıydı.
Güneydeki mermer levhalarla kaplı salonda birçok heykel bulunmaktadır, bu
nedenle imparatorluk salonu olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Yapıya ait bir
kitabede, Ephesoslu Tib. Claudius Ariston'un İmparator Domitianus onuruna
yaptırdığı belirtilmiştir. Bu salonda bulunan bronz atlet heykeli, bugün Viyana
Müzesi'nde sergilenmektedir.
Gymnasium'un orta bölümünden, dörder sütunlu iki sıralı bir giriş ile 200 x 240
metre ölçülerindeki spor alanına geçilir. Bu devasa spor alanı antik dönemde
"Xystoi" olarak adlandırılırdı. Spor alanını çevreleyen üç sütun dizisi, üç nefli bir
görünüm oluşturur; iki yan nefler örtülü, orta nef ise açıktır ve belki de koşu alanı
olarak kullanılmıştır. İmparator Hadrianus döneminde, Xystoi'nin duvarları,
İmparatorluk Rahibi Claudius Verulanus tarafından mermer levhalarla kaplanmıştır,
bu nedenle bu bölüm "Verulanus Spor Alanı" olarak anılmaktadır. Ancak yapı daha
önceki bir tarihte inşa edilmiştir.