İzmir’in Ege Denizi kıyısında, en güneydeki ilçesi Selçuk, İzmir şehir merkezine 75 km uzaklıktadır. Dünyanın en büyük açık hava müzesi olan ve aynı zamanda 2015 yılından beri UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan Efes Dünya Miras Alanı; Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi (Selçuk Kalesi, St. John Bazilikası, İsa Bey Hamamı, İsa Bey Camii, Artemision), Efes Antik Kenti ve Meryem Ana Evi olmak üzere dört bileşenden oluşmaktadır.

Selçuk; Antik Çağın kültür başkenti Efes Antik Kenti, Dünyanın Yedi Harikasından biri olan Artemis Tapınağı, Meryem Ana Evi, İncil’in yazarı St. John’ın mezarı ve kilisesi ve dünyaya ün salmış olan köy Şirince’ye ev sahipliği yapmaktadır. Son yıllarda yapılan arkeolojik araştırmalardan anlaşıldığı kadarıyla Selçuk’ta ilk yerleşmeler günümüzden 8000 yıl öncesine kadar gitmektedir.

1. Meryem Ana Evi

Selçuk'a 9 km. uzaklıktaki Meryem Ana Evi, Bülbül Dağı'nın üzerinde bulunmaktadır. Hz. İsa'nın ölümünden 4 ya da 6 yıl sonra, St. John'ın Meryem Ana'yı Efes'e getirdiğine inanılmaktadır. Haç planlı ve kubbeli olan bu yapı daha sonra restore edilmiştir. Müslümanlarca da kutsal sayılan evde, Papa VI. Paul'un 1967 yılındaki ziyaretinden sonra, her yıl Ağustos ayının 15. gününde ayinler düzenlenmektedir.

2. Efes Antik Kenti

 Efes, İzmir’in Selçuk ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Klasik Yunan döneminde İyonya'nın on iki şehrinden birisidir. Kuruluşu Cilalı Taş Devri’ne, MÖ 6000 yıllarına dayanmaktadır. Efes, 2015 yılında UNESCO Dünya Mirası olarak tescil edilmiştir. Yamaç Evler ise Efes’in merkezinde yer almaktadır. Evlere dar ve merdivenli sokaklardan geçiş sağlanır. Evlerin süslemeleri burada yaşayanların sıradan kişiler olmadıklarını göstermektedir.

3. Yedi Uyuyanlar Mağarası

Yedi Uyurlar yüzyıllar boyunca Anadolu’da bilinen ve din kitaplarında da yer alan bir öyküdür. İmparator Decius zamanında İmparator Tapınağı’nda yapılması gereken kurban sunma işlemini yerine getirmek istemedikleri için yedi Hristiyan genç Panayır Dağı eteklerindeki bir mağarada 200 yıl süren derin bir uykuya dalıp, uyandıktan sonra Theodosius II. zamanında Hıristiyanlığın resmi din olarak kabul edildiğini öğrenirler. Bu mucizevi olaydan ötürü bu yedi genç öldükten sonra yine aynı mağaraya gömülürler.

4. Efes Müzesi

Müze, Selçuk ilçe merkezinde yer almaktadır. Tüm yıl boyunca açık tutulan müzede, eser grubunun büyük çoğunluğu Efes Antik Kenti kazılarından, St. Jean Kilisesi’nden, Belevi Mezar Anıtı’ndan ve yakın çevredeki diğer ören yerlerinden getirilen eserlerden oluşmaktadır. İki büyük Artemis heykeli, Eros başı, Yunuslu Eros heykelciği, Sokrates başı, Efes Müzesi'nin dünyaca tanınmış ünlü eserlerinden bazılarıdır. Müze, Efes ve Anadolu arkeolojisi için çok önemli eserleri ile zengin yerel bir arkeoloji müzesidir.

5. Artemis Tapınağı

Efes'teki Artemis Tapınağı, MÖ 6. yüzyılın ortalarında Kral Kroisos’un yardımıyla inşa edilmiş olup 115 m. uzunluğunda ve 55 m. enindedir. Tapınak, Antik Dünyanın Yedi Harikasından biri olarak kabul edilmiştir. Tanrıça Artemis’e ithaf edilen yapı, tamamen beyaz mermerden inşa edilmiştir. Artemis Tapınağı, aynı zamanda Diana Tapınağı olarak da bilinmektedir.

6. İsabey Cami

İsabey Cami, Artemis Tapınağı ile St. Jean Kilisesi arasında, tepenin güneybatısında yer almaktadır.  Aydınoğlu İsabey tarafından yaptırılmıştır olup  1375 yılında tamamlanmıştır. Cami mimarı Ali Bin Müşeymeş ed-Dımışk’tır. Camide Efes’le Artemis Tapınağı’ndan getirilen mimari parçalar, özellikle sütunlar kullanılmıştır. Cami’nin doğu ve batısı kapısının üstünde yükselen iki minareden doğuda olanı tamamen yıkılmış ve tek bir minare kalmıştır.

7. Selçuk (Ayasauluk) Kalesi

St. John (Aziz Yuhanna) Kilisesi'nin kuzeyinde, tepenin en yüksek kısmında bulunan iç kale, son zamanlarda yapılan araştırmalara göre Efes'in ilk yerleşme yerinde yer almaktadır. Bugün görülen sur duvarları Bizans, Aydınoğulları ve Osmanlı dönemlerine aittir. Kale içinde taş döşemeli sokaklar, çeşitli büyüklükte sarnıçlar, bir cami ve en yüksek kısımda bir kilise kalıntısı bulunmaktadır. İncil yazarı St. John’un mezarının bulunduğu kilisedir. İmparator Justinien ve karısı Theodora tarafından yaptırılmıştır. Bizans Dönemi surlarının girişi olan Takip Kapısı’nın üzerinde çeşitli kabartma frizler bulunmuştur. Bu levhalarda Akhilleus’un hayatından alınmış takip sahneleri olduğu için bu adı almıştır.

8. Şirince Köyü

Selçuk’un 8 km. doğusunda yer alan 1922 yılına kadar Ortodoks Rumların yaşadığı Şirince Köyü bir mübadele köyüdür. Sivil mimari dokusu günümüze kadar korunmuş durumdadır. Eğimli arazisi nedeniyle evler eğime paralel olarak dizilmiş ve sıralı bir görüntü sunmaktadır. Köyde evler dışında kahveler ve çeşmeler de dikkat çekmektedir. 19. yüzyılda yapılan Aya Yani ve Aya Dimitri kiliseleri köyün tarihi yapılarından sadece ikisidir.

Zeytinyağlıların ön planda olduğu Selçuk mutfağında, özellikle ot kavurmaları sıklıkla pişirilmektedir. Selçuk mutfağında denenmesi gereken deniz mahsülleri arasında; midye tava, sardalya buğulaması, sütlü balık yer almaktadır. Selçuk mutfağının sevilen yemekleri arasında; Priştine Kebabı, Kirde Kebabı ve Şevket-i Bostan yer almaktadır. Selçuk, Çöp Şiş’i ile de ünlüdür. Şirince Köyü’ne gidildiğinde ise, lezzetli yöresel ve meyve şarapları da mutlaka denenmelidir. Şirince’nin ünlü şarapları arasında vişne ve nar şarabı öne çıkmaktadır. Şirince’ye özgü bir diğer içecek ise Mürver Çiçeği Şerbeti’dir. Belevi Şeftalisi, Kara Karpuz ve Hicaz Cinsi Nar ise de Selçuk’un meşhur meyveleri arasındadır. Yöreye özgü bir mantar çeşidi olan Manguta Mantarı’nı ise mevsiminde yerel pazarlarda bulmak mümkündür.

Selçuk Rotası

1. Meryem Ana Evi
2. Efes Antik Kenti
3. Yedi Uyuyanlar Mağarası
4. Efes Müzesi
5. Artemis Tapınağı
6. İsabey Cami
7. Selçuk (Ayasuluk) Kalesi - St. Jean Kilisesi
8. Şirince Köyü